De chef?

Zo, gisteren was de laatse opnamedag voor "Wie is de chef?". Ik had me daar een goed halfjaar geleden voor opgegeven en vlak voor mijn vakantie kwam het er van. Een interview, een screentest en toen de bevestiging dat ik er in zat. Vorige week maandag was mijn draaidag. Ik moest dus het spits afbijten. Nou, dat heb ik geweten. Twaalf mensen over de vloer. Twee beeld en geluidteams, een regisseur, drie assistenten en de drie overige kandidaten. Je hebt er geen idee van wat er allemaal komt kijken bij het maken van een televisieprogramma. Om half tien begonnen bij een groenteboer en bijna twaalf uur later was iedereen weer vertrokken, mij compleet gesloopt achterlatend. De combinatie van een warme, vochtige, dag, de druk van een tikkende klok, een regisseur die alles meerdere keren op wil nemen, de temperatuur van je gerechten die verdwenen is voordat je de eerste hap kunt nemen, etc. Kortom: de nodige stress. Maar wat heb ik genoten. De kandidaten van "week vier" zijn vrienden geworden. We hebben zo'n plezier gehad en, het moet gezegd, fantastisch gekookt en gegeten. Tja, en wie is nu de echte chef? Wie ontmaskeren haar of hem? Wie krijgen de envelop met inhoud? Wie krijgt de (naar mijn mening) hoofdprijs (dat is de prijs die de echte chef uitreikt aan degene aan wie zhij de mooiste herinnering heeft)? Wie dat wil weten kan vanaf maandag 13 september, 18.55 uur, RTL vijf, kijken. Hoe ik het heb gedaan? De uitslag is op vrijdag de 17e.

Gewetensnood

De laatste twintig jaar van mijn arbeidzame leven was ik ambtenaar. Ik was zo'n type dat ten behoeve van politici opschreef wat ze in concrete gevallen zouden kunnen besluiten. De politici konden ermee doen wat ze wilden. Als ze een besluit genomen hadden mocht ik (of een collega) dat uitvoeren. Ik kon het een waardeloos of stom besluit vinden, maar dat was niet van belang. Het was ook niet de bedoeling dat ik tegenover de in aanmerking komende burgers zou laten blijken dat ik het een slecht besluit vond.

In die twintig jaar heb ik mij wel eens afgevraagd wat ik zou doen als mij gevraagd werd iets te schrijven wat volledig tegen mijn principes indruiste, bijvoorbeeld ('vertaald' naar de huidige tijd): ontwerp een regeling, waardoor het mogelijk is dat ambulancevervoerders weigeren allochtonen te vervoeren. (Voor de goede orde: zelfs met Geert Wilders op Volksgezondheid zal geen ambtenaar dat verzoek krijgen.) Ik zou tegen de betreffende politicus zeggen: dat schrijf je zelf maar. Intussen begrijp ik uit de Volkskrant dat het probleem weer actueel is geworden: Van alle ambtenaren noemt 42 procent het een 'slechte zaak' als het tot gedoogsteun van de PVV komt. De ambtenaren die vrezen in gewetensnood te komen, verwachten vooral problemen op het gebied van de vrijheid van godsdienst, immigratie en integratie. "Als ze ons maar geen zaken willen laten uitvoeren die in strijd zijn met onze grondwet", zegt er een. Dat laatste kan hoe dan ook niet. Een wetsvoorstel in die zin zou al een negatief advies van de Raad van State krijgen. Maar wat zou je doen als je gevraagd wordt een voorstel tot wijziging van de Grondwet te schrijven, waardoor de Koran verboden zou kunnen worden?

Toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Guusje ter Horst (PvdA) gaf toen (n.a.v. Kamervragen van Wilders) te kennen dat een ambtenaar ontslag moet nemen als hij zich niet in het beleid kan vinden. Zo is het precies. Maar minder dan een procent zegt daadwerkelijk ander werk te gaan zoeken als het zo ver komt. Ik ga anderen niet voorschrijven hoe principieel ze moeten zijn. Ik zou wel graag willen weten wat sommige ambtenaren onder gewetensnood verstaan.
x